«أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لَئِن جَاءَهُمْ نَذِیرٌ لَیَکُونُنَّ أَهْدَی مِنْ إِحْدَی الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِیرٌ مَّا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُوراً»
یعنی تنفّر اینها، رمیدن اینها بیشتر شد ... برای اینکه قبلاً یک کفر داشتند، الآن کفر مضاعف شد؛ قبلاً کفر به توحید بود، الآن هم به توحید هم به رسالت.
چرا این کار را کردند؟ «اسْتِکْبَاراً فِی الْأَرْضِ»، اینها مستکبرند.
با کافر می‌شود کنار آمد ولی با مستکبر نمی‌شود کنار آمد.
در بخشی از آیات قرآن دارد بالأخره بعضی‌ها کافر هستند، خب با شما کاری ندارند شما هم با آنها کاری نداشته باشید؛ با کفار هم می‌توانید زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشید.
در آیه هشت سوره مبارکه «ممتحنه» همین است؛ فرمود کُفاری در عالَم هستند که کاری با شما ندارند، شما هم کاری با آنها ندارید، با آنها می‌توانید زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشید، عادلانه رفتار کنید ... به استناد همین آیه، اصولی هم از قانون اساسی تدوین شده است.
کفار در عالَم زیادند، ما که نمی‌توانیم با همه بجنگیم ... کار ما این نیست؛ فرمود: «لَا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوکُم مِن دِیَارِکُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ»
فرمود کفاری که با شما کاری ندارند، تحریمی نکردند، مزاحمت ایجاد نکردند، ممانعت ایجاد نکردند، کسی که ممانعت ایجاد می‌کند اینها آنها را یاری نکردند، بدی نسبت به شما نکردند، خدا نهی نمی‌کند که شما نسبت به آنها نیکی کنید ... این برای کفار.
اما مستکبِر غیر از کافر است، فرمود «فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْرِ» چرا؟ برای اینکه «إِنَّهُمْ لاَ أَیْمَانَ لَهُمْ»، نه «لا اِیمان لهم» ...
نه چون ایمان ندارند، کافر هستند؛ خیلی‌ها ایمان ندارند، کافرند، می‌شود با آنها زندگی کرد و کنار آمد؛ اما کسی که اَیمان ندارد(جمع «یَمین» یعنی قطعنامه، سوگند، توافق، موافقت‌نامه)، هیچ چیزی را به رسمیت نمی‌شناسد، خُب با چنین آدمی شما چگونه می‌توانید زندگی کنید؟ ...
اینها قطعنامه‌شان، توافقشان، امضایشان را به رسمیّت نمی‌شناسند؛ «لاَیَرْقُبُونَ فِی مُؤْمِنٍ إِلّاً وَلاَ ذِمَّةً»، نه امضایشان محترم است، نه توافقشان محترم است.
خُب چگونه می‌توانید با اینها زندگی کنید؟! امروز امضاء می‌کنند فردا انکار می‌کنند، امروز توافق می‌کنند فردا انکار می‌کنند ...
گزیده درس تفسیر قرآن آیت الله جوادی آملی/سوره فاطر، آیات 42 الی 44
کلمات کلیدی:
